FESTIWAL

Pomysł na uczynienie Wolfganga Amadeusza Mozarta bohaterem 22. edycji Festiwalu Gdynia Classica Nova przyszedł do mnie tak nagle i zawładnął mną tak całkowicie, że nawet nie zdążyłem zadać sobie fundamentalnego pytania – dlaczego Mozart? Sięgnąłem po swój ulubiony wiersz Zbigniewa Herberta pt. Dlaczego klasycy i uznałem, że tak po prostu musi być – tegoroczna edycja festiwalu będzie nosiła nazwę Gdynia Classica Mozart.

Dzięki pochodzącemu z 1984 roku filmowi Miloša Formana Mozart jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych kompozytorów wszech czasów, a występująca w filmie muzyka w wykonaniu St. Martin in the Fields pod dyr. Nevila Marinera podbiła serca kinomanów na całym świecie. Zapewne wielu z nich sięgnęło i nadal sięga po kolejne płyty z muzyką mistrza, które od lat sprzedają się w milionach egzemplarzy. Dlaczego? Ponieważ muzyka Mozarta jest genialna. To oczywiste i niepodlegające dyskusji. Zaryzykuję jeszcze tezę następującą – muzyka Mozarta jest szczególnie bliska nam, ludziom przełomu XX i XXI wieku.

Jedno z pierwszych zdań na temat Mozarta w Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN brzmi tak: „Staranne wykształcenie muzyczne otrzymane od ojca szybko rozwinęło niezwykły talent Mozarta”. Być może stosowniejszym określeniem byłoby „bardzo szybko”, lub „błyskawicznie”, gdyż pierwsza znana (podkreślam – znana) kompozycja Mozarta pochodzi z 1761 roku. Miał wówczas 5 lat. W 1784 (8 lat) wydrukowano jego pierwsze sonaty fortepianowe, w 1785 (9 lat) pierwsze symfonie, w 1767 (11 lat) pierwszy utwór sceniczny. Potem było już tylko lepiej.

Znając tegoroczny program festiwalu wiedzą już Państwo, jakich dokonaliśmy wyborów. Pomiędzy 4 a 20 października zabrzmi jedna z czterdziestu dziewięciu mozartowskich symfonii, jeden spośród dwudziestu ośmiu koncertów fortepianowych, arie i duety z jego najsłynniejszych oper, owiane legendą Requiem d-moll oraz msze, uwertury, serenady, divertimenta. 

Będzie elegancko i dostojnie podczas koncertów NFM Orkiestry Leopoldinum z Wrocławia, Cappelli Gedanensis pod batutą Agnieszki Franków-Żelazny, Romana Peruckiego oraz Akademickiego Chóru Uniwersytetu Morskiego w Gdyni pod dyr. Karola Hilli, Polish Piano Trio, Orkiestry Symfonicznej Polskiej Filharmonii Bałtyckiej pod dyr. Massimiliana Caldiego. Będzie również, zgodnie z tradycją ostatnich lat, jazzowo, gdy muzykę Mozarta w swoich autorskich opracowaniach zagra Trio Krzysztofa Herdzina. Będzie w końcu z przymrużeniem oka, gdy o Wolfgangu Amadeuszu opowie lider Grupy MoCarta Filip Jaślar, a jego muzykę usłyszymy w wykonaniu szalejących na scenie muzyków Switch Mode.

Znacie muzykę Wolfganga Amadeusza Mozarta? To posłuchajcie z nami po raz kolejny. Do zobaczenia na koncertach Gdynia Classica Nova/Mozart.

Krzysztof Dąbrowski | Dyrektor artystyczny Festiwalu

4 października (piątek), godz. 14, Dworzec PKP Gdynia Główna (wydarzenie promocyjne) – Gdańska Grupa Perkusyjna Jeunesses Musicales

5 października (sobota), godz. 12, Dworzec PKP Gdynia Główna (wydarzenie promocyjne) – Adam Wendt (saksofon), Ignacy Wendt (trąbka), Artur Jurek (fortepian)

6 października (niedziela), godz. 17, Teatr Miejski im. W. Gombrowicza, bilety: 30 zł / ulgowe: 15 zł – KONCERT INAUGURACYJNY: Christian Danowicz (skrzypce, prowadzenie), Magdalena Bojanowicz (wiolonczela), NFM Orkiestra Leopoldinum (Wrocław)

w programie:
W.A. Mozart 
Adagio i fuga c-moll K 546
Divertimento D-dur KV 136
Serenata notturna D-dur KV 239
Sinfonia Concertante KV 364 

NFM Orkiestra Leopoldinum z Wrocławia należy do grona tych gości tegorocznej edycji Gdynia Classica Nova/MOZART, którzy w Gdyni zaprezentują się po raz pierwszy. W ciągu czterdziestu lat swojej działalności wystąpili w najważniejszych salach Europy: Philharmonie, Konzerthaus i Schauspielhaus w Berlinie, Barbican Centre w Londynie, Konzerthaus w Wiedniu, Tivolis Koncertsal w Kopenhadze, Teatro Victoria Eugenia w San Sebastian. W sali Teatru Miejskiego im. Witolda Gombrowicza w Gdyni zagrają prowadzeni przez Christiana Danowicza, pod którego kierownictwem nagrali wyróżnione Fryderykiem 2018 i 2019 płyty Made in Poland i Supernova. W programie koncertu obok wyjątkowej piękności Adagia i fugi c-moll KV 546 znajdzie się również Symfonia koncertująca KV 364 na skrzypce, altówkę i orkiestrę skomponowana przez Mozarta w 1779 roku w Salzburgu dla tamtejszej orkiestry.

W trakcie gdyńskiego koncertu usłyszymy dzieło w opracowaniu na skrzypce i wiolonczelę w wykonaniu charyzmatycznych solistów – Christiana Danowicza i Magdaleny Bojanowicz.

8 października (wtorek), godz. 19, Konsulat Kultury, bilety: 25 zł / ulgowe: 12 zł Spotkanie pt. Celebryta XVIII wieku –Co Filip Jaślar (lider Grupy MoCarta) wie o Mozarcie?

Czy należą Państwo do osób, które z niecierpliwością czekają na cotygodniowy środowy felieton Filipa Jaślara na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia? Jeśli tak, nie może Państwa zabraknąć 8 października w Konsulacie Kultury na spotkaniu z liderem Grupy MoCarta, w trakcie którego w jedyny i niepowtarzalny sposób opowie nam o Wolfgangu Amadeuszu Mozarcie. Filip Jaślar jest nie tylko utalentowanym skrzypkiem i kabareciarzem, ale również kompozytorem. Na zamówienie telewizji Mini Mini+ napisał 24 piosenki dla dzieci, skomponował muzykę do spektaklu „Dzieci z Bullerbyn” oraz kilkanaście piosenek kabaretowych. Czy zaśpiewa i dla nas? Proszę przyjść i sprawdzić. Nasz zacny gość zaszczycił już festiwal Gdynia Classica Nova swoją obecnością wraz z Grupą MoCarta, tym razem pojawi się solo z przygotowaną specjalnie na nasze zamówienie prelekcją. Źle kojarzą się Państwu słowa „prelekcja” oraz „celebryta”? Proszę się nie obawiać, po spotkaniu z Filipem Jaślarem nabiorą zupełnie nowych znaczeń.

11 października (piątek), godz. 14, Dworzec PKP Gdynia Główna (wydarzenie promocyjne) Switch Mode w składzie:
Przemysław Mazur (skrzypce elektryczne)
Dawid Iwanicki (wiolonczela elektryczna)
Maciej Buliński (perkusja elektroniczna)

12 października (sobota), godz. 17, kościół OO. Redemptorystów 
bilety: 1 zł
W.A. Mozart Requiem d-moll KV 626
Agnieszka Franków-Żelazny (dyrygent)
Soliści, chór i orkiestra Cappelli Gedanensis

Myślą Państwo, że mistyfikacje i fake newsy to domena XXI wieku? A co powiedzą Państwo o jednym z najsłynniejszych utworów muzyki klasycznej, Adagio g-moll na organy i smyczki, przez wiele lat przypisywanym Tomassowi Albinoniemu (1671-1751), gdy jego faktycznym kompozytorem okazał się żyjący przeszło dwieście lat później Remo Giazotto (1910-1998)? A Ave Maria kojarzone z nazwiskiem Giulia Cacciniego (ok. 1545-1618), faktycznie zaś skomponowane w XX wieku przez Władimira Wawiłowa (1925-1973)? A słynna pieśń O sole mio, we wszystkich nutach świata podpisywana nazwiskiem Eduarda di Capui, gdy jej współautorem okazał się Alfredo Mazzucchi? To tylko wierzchołek góry lodowej.

Austriacki szlachcic Franz von Walsegg był nie tylko wielbicielem teatru, ale także muzykiem z ambicjami kompozytorskimi. Jego zdolności w tym ostatnim fachu musiały być raczej mierne, skoro na organizowanych przez siebie koncertach jako własne wykonywał utwory zamówione u innych. Tak
też miało być z Requiem zamówionym u Wolfganga Amadeusza Mozarta, które zamierzał wykonać jako swoją kompozycję na koncercie w pierwszą rocznicę śmierci żony. Tu jednak miał pecha, ponieważ śmierć Mozarta mocno skomplikowała sytuację, a kompozycja ostatecznie przeszła do
historii pod nazwiskiem jej właściwego twórcy.

Czy jednak jest tak w istocie, że Requiem d-moll KV 626 możemy w całości przypisać wielkiemu Wolfgangowi Amadeuszowi Mozartowi? Odpowiedź jednoznacznie brzmi – nie. Mszę żałobną Franz Graf von Walsegg zamawia u Mozarta latem 1791 roku. Niezwykle zajęty w tym czasie Wolfgang Amadeusz rozpoczyna pracę na Requiem prawdopodobnie we wrześniu, po czym wraca do niej dopiero w połowie listopada. Około 20 listopada rozpoczyna się choroba kompozytora, który 5 grudnia umiera pozostawiając niekompletny rękopis oraz szkice. Prace nad ukończeniem dzieła prowadzili Franz Jacob Freystädtler, Joseph Eybler oraz Maximilian Stadler, a jego ostateczną kopię, w najbardziej znanej dziś wersji, sporządził Franz Xaver Süssmayr, niekwestionowany autor części Sanctus i Agnus Dei. Wkład poszczególnych kompozytorów w znany nam dziś kształt Requiem
jest przedmiotem trwającej do chwili obecnej dyskusji poczynając od opublikowanego przez Gottfrieda Webera w 1825 roku artykułu „O autentyczności mozartowskiego Requiem” i nadal pozostaje niejasny.
Czy zatem słynne Requiem d-moll KV 626 W.A. Mozarta to kolejna z muzycznych mistyfikacji? Nie, choć zapewne przez wiele kolejnych lat trwały będą badania mające na celu wskazanie faktycznych współautorów dzieła, pojawiały się też będą nowe jego rekonstrukcje. Czas pokaże, czy poznamy całą prawdę.

Requiem d-moll KV 626 W.A. Mozarta w ramach festiwalu Gdynia Classica Mozart zabrzmi już 12 października. Przygotowuje ją dla nas wybitna chórmistrzyni Agnieszka Franków-Żelazny z zespołem Cappella Gedanensis, do którego dołączą znakomici soliści: Marzena Michałowska (sopran), Ewa Marciniec (alt), Karol Kozłowski (tenor) oraz Jerzy Butryn (bas). Utwór wykonany zostanie na instrumentach historycznych w stroju 430 Hz oddającym nastrój, kolorystykę i bogactwo alikwotów typowe dla muzyki klasycyzmu.

Mają Państwo ochotę na mozartowskie Requiem już dziś? Proszę posłuchać a potem skonfrontować z wykonaniem w ramach Gdynia Classica Mozart.

13 października (niedziela), godz. 19, Konsulat Kultury 
bilety: 25 zł / ulgowe: 12 zł
JAZZY MOZART
Krzysztof Herdzin (aranżacje, fortepian)
Andrzej Święs (kontrabas)
Cezary Konrad (perkusja)
w programie m.in.:
W.A. Mozart
Koncert klarnetowy A-dur KV 622
Là ci darem la mano z opery Don Giovanni
Marsz turecki z Sonaty fortepianowej A-dur KV 331

15 października (piątek), godz. 19, kościół pw. św. Andrzeja Boboli 
bilety: 1 zł
OFF MOZART
Roman Perucki (organy)
Karol Hilla (dyrygent)
Akademicki Chór Uniwersytetu Morskiego w Gdyni
w programie m.in.:
W.A. Mozart – Missa brevis C-dur KV 220 „Spatzenmesse”
Ch. M. Widor – Symfonia organowa nr 4, op. 13

19 października (sobota), godz. 19, Konsulat Kultury 
bilety: 25 zł / ulgowe: 12 zł 
MOZART ON-OFF
Switch Mode w składzie:
Przemysław Mazur (skrzypce elektryczne)
Dawid Iwanicki (wiolonczela elektryczna)
Maciej Buliński (perkusja elektroniczna)
w programie m.in.:
W.A. Mozart
Eine kleine Nachtmusik KV 525 
Uwertura do opery Wesele Figara
Sonata fortepianowa A-dur KV 331

20 października (niedziela), godz. 17, Teatr Muzyczny im. D. Baduszkowej 
bilety: 30 zł, 50 zł, 60 zł / ulgowe: 15 zł, 30 zł, 40 zł
KONCERT FINAŁOWY 
Massimiliano Caldi (dyrygent)
Maurizio Baglini (fortepian)
Katarzyna Mackiewicz (sopran)
Tomasz Rak  (baryton)
Orkiestra Symfoniczna Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku
w programie:
W.A. Mozart 
Koncert fortepianowy C-dur nr 21 KV 467
Uwertury, arie i duety z oper Wesele Figara, Don Giovanni i Così fan tutte