WYSTAWA / LITERATURA

Magdalena i Maksymilian Rigamonti – STOS – Kolekcja Wrzesińska 2020

STOS – to tytuł najnowszej książki Magdaleny i Maksymiliana Rigamontich wydanej w ramach Kolekcji Wrzesińskiej. 

Spalono cztery kobiety. Najpierw dwie. Miały dosiadać czarnego koguta i na nim latać na cmentarne imprezy. Potem kolejne dwie. Wcześniej oblano je smołą. Stos płonął w 1720 roku. Tłumy przyszły na rynek we Wrześni.

W październiku i listopadzie 2020 roku, w szczycie zachorowań na koronawirusa, w całej Polsce trwały protesty w obronie praw kobiet. Tłumy przyszły na rynek we Wrześni. *

Przez lata palone, niszczone, poniżane. Czarownice, wiedźmy, kobiety. Walczące o niezależność i wolność. Walczące o siebie. Same. Samotne. „Stos” to opowieść fotograficzno-literacka o kobietach powstała w czasie pandemii w 2020 roku, trzysta lat po tym, jak w niewielkim miasteczku w Wielkopolsce płonął jeden z ostatnich stosów w Europie. Książka, podobnie jak „Młot na czarownice” (1487 r.), katolicki traktat na temat czarownictwa złożona jest z trzech rozdziałów i opowiada o kobietach, które wymykają się schematom i stereotypom. Pierwsza część dowodzi, że magia rzeczywiście istnieje – w tym rozdziale Maksymilian Rigamonti szuka strachu, przerażenia, symboli łączących współczesność z XVIII-wieczną historią. Druga część opisuje formy uprawiania magii – Magdalena Rigamonti oddaje głos czterem kobietom, które przeciwstawiły się schematom i cały czas walczą o siebie. Trzeci rozdział to sposoby wykrywania, sądzenia i pozbywania się wiedźm – tu sprawy w swoje ręce wzięli mieszkańcy miasteczka, wyszli na rynek, zaprotestowali, zamanifestowali swoje poparcie dla kobiet. – Czy tamto wydarzenie sprzed 300 lat w jakiś sposób nadal rezonuje w przestrzeni miasta? Czy są dziś tu, w małej Wrześni, kobiety, które idą pod prąd, ośmielają się mieć własne, odrębne od większości zdanie i będą skłonne głośno je wypowiedzieć? Rigamonti chcą nie tylko nam przypomnieć nasze dawne grzechy, ale też udzielić głosu współczesnym polskim kobietom – pisze Karol Szymkowiak, kurator książki „Stos” i całej Kolekcji Wrzesińskiej.

„Stos” to kolejna, po książce „Echo”, nagrodzonej m.in. nagrodą dla najlepszej fotograficznej książki świata w konkursie Pictures of the Year International wspólna publikacja pisarsko-fotograficznego duetu Rigamonti. Autorzy do współpracy zaprosili Ewę Meissner, fotoedytorkę i Honzę Zamojskiego, projektanta artystycznych książek. Dzięki temu powstała publikacja kompletna i uniwersalna opowiadająca o ciągnącej się przez wieki walce kobiet i walce z kobietami.

Maksymilian Rigamonti, autor zwycięskiej książki „Echo” w konkursie Pictures of the Year International 2018, zdobywca głównej nagrody – Zdjęcie Roku w konkursie Grand Press Photo 2012 i Photo Book of the Year 2018. Wykładowca dziennikarstwa i fotografii na SWPS. Od 2020 roku ambasador Fujifilm Polska. Podczas pracy nad projektem STOS używał aparatu Fuji GFX50R oraz Fuji Instax Wide 300.

Magdalena Rigamonti, dziennikarka, laureatka najważniejszych polskich nagród dziennikarskich  – Grand Press, Nagrody im. Dariusza Fikusa i Mediatora. Pracowała dla Newsweeka i Wprost, obecnie wraz z Maksymilianem związana jest z Dziennikiem Gazetą Prawną. Należy do Press Clubu Polska, prowadzi zajęcia dotyczące wywiadu prasowego na SWPS.

Karol Szymkowiak, kurator Kolekcji Wrzesińskiej, fotograf, animator kultury, członek Związku Polskich Artystów Fotografików. 

Ewa Meissner, współzałożycielka agencji Napo Images. Współpracowała jako kurator i współorganizator wystaw fotograficznych min. z Centrum Sztuki Współczesnej, Starą Galerią Związku Polskich Artystów Fotografików i Zamkiem Królewskim w Warszawie, Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manngha” w Krakowie. Fotoedytorka książek fotograficznych.

Honza Zamojski, artysta, projektant i wydawca książek oraz kurator, który w swojej praktyce sięga po rozmaite media: od rysunku, przez rzeźby rysunkowe, aż po infografiki ze świata korporacji, czy poezję. Autor kilkunastu książek oraz cyklu wykładów ‚How it’s made’, prezentowanego m.in. w Centre Pompidou, MoMA Library, czy Printed Matter New York. Wykładowca School of Form w Warszawie.

* Tekst pochodzi z książki „Stos”.

Kolekcja Wrzesińska

Kolekcja Wrzesińska to wieloletni projekt fotograficzny, w którego rezultacie powstaje artystyczne archiwum fotograficzne Miasta i Gminy Września. Burmistrz Miasta i Gminy Września Tomasz Kałużny co roku zaprasza na rezydencję artystyczną jednego fotografa wybranego przez kuratora. Zadaniem artysty jest stworzenie osobistego zestawu fotografii, który ilustruje gminę i jej mieszkańców. Ma on przy tym zapewnioną całkowitą swobodę twórczą, zarówno w kwestii poruszanych tematów, jak i sposobów ich przedstawienia. Efekty jego pracy publikowane są w formie artystycznej książki fotograficznej oraz prezentowane na wystawie we Wrześni.

Za sprawą Kolekcji Wrzesińskiej mieszkańcy Miasta i Gminy Września mają okazję spojrzeć na siebie samych i przestrzeń, w której żyją, z perspektywy artysty będącego zewnętrznym obserwatorem. Dzięki temu „zewnętrznemu oku” mają sposobność dowiedzieć się czegoś nowego o ludziach, miejscach i zjawiskach, które są tak blisko nich, a jednak często umykają ich uwadze w codziennym życiu. Kolekcja Wrzesińska adresowana jest również „na zewnątrz”, poza miasto, w którym powstaje. Września staje się tym samym czymś w rodzaju miasta uniwersalnego, za pomocą którego fotograf opowiada historię o znacznie szerszym kontekście, wykraczającym poza, ale wynikającym z miejsca realizacji.

W przyszłości ten zbiór fotografii stanowić będzie bezcenne świadectwo naszych czasów. Dzisiaj kolekcja ma odkrywać, skłaniać do refleksji i stawiać pytania.

Autorzy Kolekcji Wrzesińskiej:
2009 – Bogdan Konopka
2010 – Andrzej Jerzy Lech
2011 – Mariusz Forecki
2012 – Nicolas Grospierre
2013 – Zbigniew Tomaszczuk
2014 – Katarzyna Majak
2015 – Adam Lach
2016 – Rafał Milach
2017 – Filip Springer
2018 – Zuza Krajewska
2019 – Chris Niedenthal i Tadeusz Rolke
2020 – Magdalena i Maksymilian Rigamonti
2021 – Maciej Jeziorek (w trakcie realizacji)

Kuratorzy Kolekcji Wrzesińskiej:
2009–2014 – Waldemar Śliwczyński
od 2015 – Karol Szymkowiak

Mecenas projektu Kolekcja Wrzesińska: Burmistrz Miasta i Gminy Września.

Mecenasami drugiego wydania książki „Stos” są Olga Kozierowska (Sukces Pisany Szminką), Bartosz Kazimierczuk (Tower Investments) i FujiFilm Polska.