Biesiada Literacka – Anne Applebaum

LITERATURA

Anne Applebaum jest amerykańsko-polską dziennikarką, a także zdobywczynią Nagrody Pulitzera w 2004 roku. Urodziła się 25 lipca 1964 roku w Waszyngtonie.  Applebaum to publicystka magazynu „The Washington Post”. Jest absolwentką Uniwersytetu Yale, na którym studia ukończyła z wyróżnieniem. Kariera dziennikarska rozpoczęła się dla niej w 1988 roku, od pracy w charakterze korespondentki „The Economist” w Warszawie. Następnie została redaktorem działu zagranicznego, a w późniejszym czasie pełniła funkcję redaktora naczelnego tygodnika „The Spectator” w Londynie. Kiedy trwała brytyjska kampania wyborcza w roku 1997, pracowała również jako redaktor polityczny „Evening Standard”. Jej debiutancka książka zatytułowana „Between East & West” została wyróżniona w 1996 roku nagrodą im. Adolpha Bentincka. Niektóre z publikacji Anne Applebaum ukazały się również w języku polskim. Wśród nich znalazły się „Gułag”, „Między Wschodem a Zachodem: przez pogranicza Europy”, „Przepisy z mojego ogrodu:  „Czerwony głód” oraz „Za żelazną kurtyną. Ujarzmienie Europy Wschodniej 1944?1956”. 7 listopada 2012 roku Applebaum została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej.

OPISY WYBRANYCH KSIĄŻEK Z DOROBKU TWÓRCZEGO PISARKI

Demokracja to największe osiągnięcie ludzkości pod względem politycznym. Niestety dziś zdobycz wielu starań, walk i śmierci milionów ludzi jest zagrożona, a do głosu znów dochodzą nurty totalitarne. Dlaczego tak się dzieje? Odpowiedź na to i na inne pytania znajdziesz w książce „Zmierzch demokracji. Zwodniczy powab autorytaryzmu”. Książka ta jest próbą wyjaśnienia, dlaczego w tak wielu demokracjach na całym świecie rodzi się coraz większa tęsknota za autorytaryzmem, a nawet zwrot w jego stronę. Rozpoczynając od Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, przez Europę kontynentalną, po inne kraje, demokracja słabnie a nurty autorytarne rosną w siłę. Autorka podejmuje próbę wyjaśnienia, w jaki sposób powstaje autokracja i nacjonalizm we współczesnych społeczeństwach zachodnich i analizuje zmianę nastrojów, która jest wyraźnie obecna w dzisiejszym świecie. Jako przykład dla rozważań autorki służą m.in. Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Węgry, a nawet Polska. Czytelnik będzie miał okazję poznać mechanizm, dzięki któremu despotyczni przywódcy rosną w siłę, korzystając z pomocy sojuszników politycznych, biurokratów oraz medialnych gwiazd. Książka poświęca również sporo miejsca na opis przeciwników liberalizmu, którzy za pomocą teorii spiskowych, polaryzacji politycznej oraz mediów społecznościowych prowokują zmiany społeczne.

„Gułag” to książka nagrodzona Nagrodą Pulitzera, opowiadająca o nieludzkim systemie represji, pełnym ofiar i niesprawiedliwie skazanych ludzi, cierpiących do dzisiaj. Istniały na świecie miejsca, do których nikt nie chciałby trafić. Mimo to aż osiemnaście milionów ludzi znalazło się w gułagu, z czego aż cztery i pół miliona nigdy nie wróciło do swoich domów. Czasy tak okrutne, że aż niewyobrażalne, przywołuje w swojej bestsellerowej książce nagrodzonej Nagrodą Pulitzera „Gułag” Anne Applebaum.

Znamy ten obraz wyłącznie z opowieści innych. Gustaw Herling-Grudziński, Wiktor Szałamow czy Aleksander Sołżenicyn to osoby, których przejmujący i dokładny opis poruszył nasze serca. Autorka „Gułagu” jednak postanowiła przedstawić sytuację najpełniej i z najdrobniejszymi szczegółami. Książka stanowi opis najgorszego miejsca na ziemi, ale również państwa w państwie, które powstało po dojściu Stalina do władzy. Rządzone według własnych zasad i reguł, nie liczące się z nikim ani niczym. Własna moralność, a raczej niemoralność, wywarła wpływ na miliony ludzi i zniszczyła ich życia na zawsze. Autorka przedstawia nawet najbardziej ukryte i niepublikowane wcześniej fakty, zarówno z perspektywy ofiar jak i katów. Świat, który istniał, powinien nigdy nie ujrzeć światła dziennego. Coś, co dzisiaj wydaje się nam nierealne, jeszcze kilkadziesiąt lat temu stanowiło codzienność dla tak ogromnej rzeszy ludzi. „Gułag” jest książką wzruszającą, przerażającą, ale i ukazująca najgorsze zakamarki historii. Trudno się nie zgodzić, że wiedzę i pamięć należy wzmacniać i nie można pozwolić, aby została ona przysłonięta innymi kłamstwami. Najlepsza do tego będzie oczywiście doceniona przez wielu krytyków książka, stanowiąca światowy bestseller i zachwycającą swoją dokładnością oraz rzetelnością. Anne Applebaum jest amerykańsko-polską dziennikarką i publicystką „The Washington Post”. Pierwszą książkę „Między Wschodem a Zachodem” wydała w 1996 roku. Otrzymała Nagrodę Pulitzera w 2004 roku za „Gułag”. Wielokrotnie nagradzana, w 2013 roku otrzymała obywatelstwo polskie.

Anne Applebaum opowiada o zbrodni wręcz niewyobrażalnej, zwanej Hołodomorem.Na Ukrainie, „spichlerzu Europy”, w latach 1931-33 umarło z głodu 3 mln ludzi. Mieszkańcom okradzionym przez stalinowskich rabusiów ze wszystkiego co można, uznać za żywność, została tylko trawa, kora drzew, psy, koty, ciała dzieci, mięso sąsiada, jeśli udało się go podstępnie zabić.Taką klęskę można było zorganizować, jedynie realizując szczegółowo opracowany zbrodniczy plan. Stalin taki plan miał. W 1929 roku zabrał się do kolektywizacji rolnictwa. Szczególnie trudno było zapędzić do sowchozów lub kołchozów ukraińskich chłopców. Gospodarz Kremla postanowił ich zniszczyć, mówiąc językiem bolszewików, „jako klasę” i zagłodzić.

„Applebaum znakomicie i wnikliwie opisuje mechanizmy tej zbrodni Stalina, która swym rozmachem ustępuję tylko Holokaustowi, ale okrucieństwem i perfidią zrównuję się z tym, co zrobił Hitler.”

Wacław Radziwinowicz”Applebaum rozpoczęła pracę nad „Czerwonym Głodem” dawno temu i nie łączy jej z obecną rosyjską okupacją Ukrainy. Jednak wiedza o głodzie pomaga wyjaśnić postawy rosyjskich przywódców. Kreml usprawiedliwił rosyjską inwazję twierdzeniem, że naród ukraiński nie istnieje. Dawna polityka niszczenia narodu przekształciła się w powszechne twierdzenie, że naród nigdy nie istniał. Bądźmy pewnie, że Rosja nie jest Związkiem Radzieckim i dzisiejsi Rosjanie mogą sami zdecydować, czy zaakceptują stalinowską wersję przeszłości. Aby realnie mieć taki wybór, powinni zrozumieć swoją historię. To jeszcze jeden ważny powód, aby być wdzięcznym za tę niezwykłą książkę.” – Timothy Snyder

Anne Applebaum, autorka wyróżnionego Nagrodą Pulitzera „Gułagu”, zwróciła swoje uważne oko na proces, w wyniku którego każda sfera mieszkańców takich krajów jak Polska, Węgry, Czechosłowacja i Niemcy zostały podporządkowane komunistycznej władzy – „Za żelazną kurtyną” to opowieść o stworzeniu bloku wschodniego ZSRR. Druga wojna światowa pozostawiła cały świat w stanie wielkiego spustoszenia. Nie inaczej było z Europą Wschodnią, na której zgliszczach Związek Radziecki zaczął stopniowo poszerzać swoje wpływy – ta polityczna gra rozpoczęła się jeszcze przed zakończeniem wojny. W jaki sposób zdołano zawładnąć każdą sferą życia obywateli na taką skalę, w jaki sposób pozbawiono ich wolności? Jak wyglądała codzienność za żelazną kurtyną? Na te i na wiele innych pytań odpowiada Anne Applebaum w książce „Za żelazną kurtyną”, która jest niezwykle szczegółową panoramą rozciągania wpływów ZSRR nad państwami Europy Środkowo-Wschodniej. „Za żelazną kurtyną” to książka, która pozwoli młodszym pokoleniom zrozumieć to, co wydarzyło się niedługo po wojnie. Warsztat dziennikarski Anne Applebaum pozwala znaleźć się w wirze tych wydarzeń, a także spojrzeć na ówczesną rzeczywistość oczami osób, które jej doświadczyły na własnej skórze. Oprócz rzetelnego, historycznego przygotowania jest to po prostu emocjonująca opowieść o budowaniu socjalizmu w państwach odgrodzonych od reszty świata żelazną kurtyną.

Kontakt

Gdyńskie Centrum Kultury
ul. Jana z Kolna 25
81-354 Gdynia
NIP: 586-12-13-177
REGON: 000283156